Μου φτάνει ένα παράθυρο να βλέπω τα βουνά… τα λόγια του Μάνου Ελευθερίου που ερμήνευσες με τον Μιλτιάδη Πασχαλίδη. Τελικά μήπως φτάνει μόνο αυτό;
Μας φτάνει τελικά ένα παράθυρο να βλέπουμε τα βουνά, τον ουρανό.. αλλά για να φτάσουμε να το αντιληφθούμε περνάει πολύς καιρός.. Η αληθινή ευτυχία βρίσκεται στα πιο απλά πράγματα στα δεδομένα..
Η φύση, ο έρωτας, η αγάπη. Η ιδία η ζωή το παράθυρο με την πιο ωραία θέα!
Πόσο επίκαιρο είναι σήμερα το «Καληνύχτα» του Σωκράτη Μάλαμα που συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο σου;
Πάντοτε μια τόσο πετυχημένη περιγραφή της προαποφασισμένης ανελευθερίας (με ότι συνεπάγεται αυτό..) για τους ευνόητους λόγους, είναι διαχρονική υπενθύμιση της απαξίωσης, εξαθλίωσης κι αυτολύπησης.. και ειδικά αυτή τη στιγμή επίκαιρη όσο ποτέ.
Πολλές συνεργασίες αλλά μια μόνο δισκογραφική δουλεία και μάλιστα μετά από πολλά χρόνια, γιατί αυτό;
Ίσως γιατί το παραέβλεπα κι εξακολουθώ να το βλέπω, πολύ σημαντική και σοβαρή υπόθεση το τραγούδι. Να έρθεις στη κατάλληλη στιγμή καλλιτεχνικής ωριμότητας, να έχεις ένας χρήσιμο κι όμορφο λόγο να αρθρώσεις να προτείνεις ίσως. Να ‘ναι ένα μεγάλο κομμάτι της ψυχής σου εκεί μέσα. Η τέχνη θέλει αλήθεια, τιμή κι εντιμότητα!
Σπούδασες ψυχολογία αλλά η μουσική σε κέρδισε, μήπως είναι τελικά αυτή ένα είδος «ψυχοθεραπείας»;
Καταρχήν να διευκρινίσω ότι δυστυχώς δεν ολοκλήρωσα τις σπουδές μου αλλά το πάθος κι η ανάγκη για την αυτογνωσία, η αέναη προσπάθεια για την ανάλυση-γνώση της ψυχής, σίγουρα είναι μέγιστο βοήθημα. Η ενασχόληση μ’ οποιαδήποτε τέχνη είναι θεραπεία ούτως η άλλως πόσο δε μάλλον το τραγούδι που είναι κι αμεσότερη έκφραση τέχνης, γι’ αυτό κι η πιο δύσκολη απʼ όλες τις πλευρές.
Εκτός από αυτό όμως έκανες και μαθήματα φωνητικής σε γνωστούς, πλέον σήμερα, μαθητές. Μίλησε μας για αυτό.
Η διδασκαλία είναι για μένα από τα μεγαλύτερα δώρα στη ζωή μου! Ευχαριστώ ολόψυχα κι ευγνωμονώ τη δασκάλα μου, τη κυρία Δέσποινα Κάτσαρη, που είχε τη λαμπρή ιδέα να με “διατάξει” σχεδόν να σπουδάσω κλασσικό τραγούδι. Νέοι απίστευτοι ορίζοντες στη ζωή μου! Πλούτος και γνώση στο ιερό της διδαχής. Απίστευτη κι η ευτυχία να βοηθάς να ζούνε, κι εσύ μαζί μ’ αυτά, τ’ όνειρό τους! Ο στόχος κι ο σκοπός η ταπεινή μας προσφορά-υπηρεσία στο καλό τραγούδι! Είμαι πολύ υπερήφανη που έχουν ξεχωρίσει σχεδόν όλα μου τα παιδιά και τους καμαρώνω απίστευτα, τ’ ομολογώ!
Διαβάσαμε τον Ιούλιο του ’11 σε ένα κείμενο σου στο music corner “Κύριοι των Τεχνών και των Γραμμάτων, παρακαλώ, αφήστε τον θώκο σας! Η Ιστορία γράφεται ξανά! Η πατρίδα σας χρειάζεται! Εμψυχώστε και οργανώστε με την σοφία και την ώριμη εμπειρία σας! Διδάξτε κι εμπνεύστε αυτή τη κουραστικά ξεκούραστη γενιά που είναι έργο των χειρών μας, πώς να ζει με πνευματικότητα κι αγάπη! Πώς να φτάσει αυτή τη πολύπαθη Λέγκω, μακριά από υποκριτές κουστουμάτους και ρασοφόρους άρχοντες!” Πιστεύεις πως αυτό είναι μια λύση;
Ίσως και να ναι, δεν νομίζετε; Οι πνευματικοί άνθρωποι κι οι καλλιτέχνες είναι αυτοί που μπορούν να ξαναθέσουν καινούργιους αξιακούς κώδικες και να επαναπροσδιορίσουν τους παλαιούς. Οι εμπνευσμένοι! Ας εγερθούν λοιπόν κι ας ηγηθούν! Είναι ντροπή να αφήνουμε μόνους τους να μας ξελασπώνουν πρωτοστατώντας, ακόμη και τώρα στη δύση της ζωής τους, ο Μανώλης Γλέζος κι ο Μίκης Θεοδωράκης και γενναία αποποιούμενοι το ισχυρότατο άλλοθι της προχωρημένης ηλικίας τους εξακολουθούν σε κάθε κραυγή βοήθειας της πατρίδας, να μας δίνουν το παρόν με μαθήματα ήθους και θάρρους σεβασμού και υπερηφάνειας, αλληλεγγύης κι αυτοθυσίας! Οι υπόλοιποι κρυμμένοι-βολεμένοι, τι άλλοθι έχουν;
Μήνες μετά θεωρείς πως η “έκκληση” σου εισακούστηκε;
Η δική μου η φωνή είναι πολύ μικρή για να τους φτάσει..
Η τέχνη τελικά έχει να κερδίσει ή να χάσει μέσα σε περιόδους οικονομικής κρίσης όπως σήμερα;
Η τέχνη είναι θέσφατο! Η κρίση είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία να παροπλίσει τα έωλα στοιχειά του συστήματος κι όποιου πολιτισμού (;) και να “γεννήσει” καινούργια πολιτικά συστήματα κι ιδεώδη σε μη προσωποπαγείς στίβους με σαφείς “ερωτοτροπικές” τάσεις περί των θώκων και μόνο!
Τελικά, η δισκογραφία πεθαίνει;
Με τη έννοια που την γνωρίζαμε μέχρι τώρα, ναι. Η δημιουργία όμως ποτέ. Ως μέρος της δίνης που βρισκόμαστε αλλάζει ταυτότητα σχήμα μέσον πλεύσης, προσαρμόζεται, ακολουθεί. Αρκεί να βρίσκει πάντοτε τον παραλήπτη! Μόνο αυτήν την ευχή!
Οι νέοι καλλιτέχνες να έχουν ελπίδες;
Οι νέοι καλλιτέχνες ΕΙΝΑΙ η ελπίδα μας!
Να περιμένουμε καινούργιο δίσκο;
Ετοιμάζεται κάτι πολύ ενδιαφέρον που στηρίζεται σε πoιήση αποκλειστικά, μελοποιημένο από έναν συνθέτη, αλλά έως ότου μπούμε στο studio δεν θα θελα ν’ ανακοινώσω τίποτα.
Μια φωνή κι ένα πιάνο στις 24/2 στον Πυρήνα επιλογή κρίσης ή δική σου ανάγκη;
Η επιλογή τους ενός και μόνο συνοδοιπόρου μου στη σκηνή, ήρθε με την απόφαση να παίξω τελικά. Δεν σας κρύβω ότι η γενική η εθνική κατάθλιψη, δεν με άφηνε να σκεφτώ να τραγουδήσω φέτος.. Ξαφνικά όλα ήταν πολύ δύσκολα στη ζωή μας απ’ όλες τις πλευρές, όποτε αν τ’ αποφάσιζα τελικά, ένα όργανο έμοιαζε πιο ήσυχο και συμβατό με τη διάθεση μου. Εξ άλλου μου είναι πολύ γνώριμη κι αγαπημένη έκφραση αυτή η μοναχικότητα.
Τι να περιμένουμε σε αυτό το live;
Ένα πρόγραμμα απ’ τις πλέον σπουδαίες στιγμές του ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου. Από τον Nino Rota στον Τσιτσάνη από τον Kutr Weill στον Παπαϊωάννου, από Leonard Kohen στον Ζαμπέτα και τη Λένα Πλάτωνος στη Λιλιπούπολη! Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκο, Μικρούτσικο, μεγάλους ποιητές Κ. Καρυωτάκη, Ν. Γκάτσο, Μάνο Ελευθερίου, Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ κ.α. Μια ανθολογία των τραγουδιών της ψυχής μας αλλά και νέους ταλαντούχους τραγουδοποιούς όπως τη Δανάη Παναγιωτοπούλου, Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη κ.α.
Ανάταση της ψυχής μας.
20/2/2012